Vrijdag begon de 'Vlaamse week tegen pesten'. Terwijl kinderen op de speelplaats fier hun handjes opsteken met vier stippen, is er op de werkvloer niet veel te merken van "Stip It!", de actie die Ketnet organiseert samen met de Vlaamse week tegen pesten. Wordt er dan niet gepest op het werk? Jawel. Uit een enquête van Mensura blijkt dat het afgelopen jaar 1 op 3 werknemers te maken kreeg met negatief gedrag op het werk. Sinds 2014 zijn werkgevers verplicht een preventiebeleid op te stellen om gepast te kunnen omgaan met psychosociale risico's op de werkvloer. Daaronder vallen pesterijen maar ook discriminatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en agressie. Pesten is volgens IDEWE na conflicten de tweede meest voorkomende soort melding van psychosociale risico's.

COLLEGA'S NEGEREN OF NIET UITNODIGEN VOOR VERGADERINGEN

Een boekentas omver stoten of iemand doen struikelen voor een volle speelplaats, gebeurt niet op de werkvloer. Voorbeelden van vaak voorkomend pestgedrag zijn een collega isoleren door hem te negeren of collega's te verbieden met hem te praten. Maar ook collega's niet laten uitspreken of 'vergeten' uitnodigen voor vergaderingen zijn voorbeelden van pestgedrag. Net zoals collega's denigreren als persoon of in hun werk en hun fysieke integriteit beïnvloeden.

Uit een enquête van Mensura blijkt dat 25% van 10.000 ondervraagde werknemers het afgelopen jaar minstens één keer geconfronteerd werden met fysieke of verbale agressie. 13% geeft dit aan voor discriminatie en pestgedrag, 2% voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar het is niet omdat ze dit zo aangeven, dat ze ook slachtoffer zijn. Een slachtoffer ben je van zodra het negatieve gedrag gedurende lange tijd aanhoudt en je er ook mentaal en/of fysiek onder lijdt. Als we enkel naar slachtoffers kijken, zijn er 3,6% van de werknemers getroffen door negatief gedrag op het werk, zo'n 162.000 werknemers.

MEER DAN EEN KWART WERKNEMERS WEET NIET OF ER EEN MELDPROCEDURE IS

Gemiddeld worden er per jaar 5.000 formele en informele klachten ingediend tegen pesten op het werk. In verhouding met het aantal werknemers dat aangeeft gepest te worden op het werk, is dat zeer weinig. Natuurlijk worden de verdoken cijfers daar niet bijgerekend. Zo kan pesten ook aan de basis liggen van een langdurige afwezigheid of een burn-out, zonder dat het pesten expliciet wordt gemeld.

De werkomgeving kan negatief gedrag veroorzaken. Zo zijn er een aantal factoren die pestgedrag in de hand kunnen werken: een onduidelijk takenpakket, geen autonomie, een nakende herstructurering, een hoog ritme en veel druk. Als de gepeste collega daarenboven in een hiërarchische lagere positie staat, weinig vrienden op de werkvloer heeft en last heeft van stress, kan hij zichzelf moeilijker verdedigen. Hulp kan dan worden ingeroepen via de preventieadviseur of een vertrouwenspersoon. Hoewel de wet werkgevers verplicht een preventiebeleid op te stellen, weet meer dan een kwart van de werknemers niet of hun bedrijf al dan niet een meldprocedure heeft.

SENSIBILISERING EN EEN BETER BELEID

Laten we tijdens deze 'week tegen pesten' in de eerste plaats extra stilstaan bij het respectvol omgaan met collega's want agressie, discriminatie en pesten leveren niets op. Een werkomgeving waarin niet gepest wordt, vraagt om sensibilisering op alle niveaus: bij managers, HR en leidinggevenden. Maar minstens even belangrijk: een duidelijk beleid waarbij werknemers weten dat hun problemen bespreekbaar zijn, bijvoorbeeld via een vertrouwenspersoon.

Christine, HR consultant bij Select, geeft het voorbeeld van het peter-meterschap bij Select: 'Alle nieuwkomers binnen Select krijgen een peter of meter toegewezen, iemand die niet bij hen op kantoor werkt, maar die ze toch regelmatig spreken. Tijdens het onthaaltraject fungeren zij als vertrouwenspersoon en vaak blijft die band ook nog na de eerste zes maanden. Daarnaast hebben we ook nog een officiële vertrouwenspersoon waar onze medewerkers terecht kunnen